Kelt kökenli genç bir Fransız kadın, rüyasında, toprağa gömülmüş eski bir kılıcın topraktan çıkarıldığını görür. Bu bir Kelt kılıcıdr; süslü, tam sanat eseri bir kılıç. Kılıcı topraktan çıkaran tanımadığı bir adam, onu genç Fransız kadına hediye eder.
9 Nisan 2022 Cumartesi
Freud'dan Lacan'a Psikanaliz
6 Nisan 2022 Çarşamba
Talebe
Bipolar bozukluğu saplantı haline getirdim. Psikoloji dersi için araştırma tezi yazmamız gerekiyordu, ben de tez konusu olarak bunu seçtim ve o mazeretle üniversitedeki her sinirbilimci ve bilişsel alan uzmanıyla görüşme yaptım. Onlara Babamdaki belirtileri anlattım ama Babama değil, uydurma bir amcaya atfederek. Belirtilerin bazıları birebir uyuyor, bazılarıysa uymuyordu. Profesörler bana her vakanın farklı olduğunu söyledi.
4 Nisan 2022 Pazartesi
Kusursuz Kadının Peşinde
Fowler: Hamilton'u kadın bağımlısı şeklinde tanımlıyorsunuz. Ayrıca bize onun kadınların her biriyle tuhaf bir ilişki kurduğundan söz ediyorsunuz. Onun öykülerini işittiğinizde aklınıza ne geliyor? Onun birçok belirtisini ve yakınmasını nasıl bir elekten geçirip Hamilton'un yaşadığı zorluklar içinde hangisinin merkezi önem taşıdığına nasıl karar veriyorsunuz?
Volkan: "Merak" kediyi öldürür derler. Ben, ofisimde sağlamaya çalıştığım güvenli ortamda analizi iyi bir analiz yapanın "merak" olduğunu düşünüyorum. Hastayı dinlerken belirtilerinin, yakınmalarının ve diğer öykülerinin anlamlarını merak ederim. Aklıma gelenlerin çoğu psikanaliz eğitimim ve çocuk gelişmesi ile insan zihninin evrimi üzerine bilgilerimle bağlantılıdır.
Örneğin, Hamilton her gece bir kadına duyduğu tuhaf gereksinimden, yanında bir kadın olmadığında kaygılı, hatta "paranoid" hale geldiğinden söz ettiğinde, küçük bir çocukken annesiyle olan etkileşimlerinde çektiği zorluklar yüzünden iyi bir anne arayışına saplanıp kalmış mı acaba diye merak ederim. Aynı kadınla üst üste iki gece yatamadığını söylediğinde ya da evliliği sırasında Mary ile paylaştığı yataktan çıkıp Della'nın küllerinin yanındaki divana geçtiğini anlattığında, çocukluğundaki annesinin ya da onun bakımını üstlenen kişinin zihinsel imgesini bütünleştiremediği olasılığını aklıma getiririm. Bu soruların yanıtlarını merak ederim, ama Hamilton'a bunu söylemem.
Analize daha yeni başladık. Aklıma gelen her şeyi hemen hastaya söylemem gerekmiyor. Hastanın bilmesi gereken, onu etkin biçimde dinliyor olduğum. Bu yüzden zaman zaman "Hımm! Hımm!" gibi sesler çıkarırım. Popüler basında karikatüristler ve komedyenler bu tür ibarelerle dalga geçerler ama hastanın onu dikkatle dinliyor olduğumu bilmesi açısından bunlar önemli. Analitik süreçte bu zorlu işin büyük kısmı Hamilton'a düşecek. Bir yandan ben onun yaşamıyla ilgili bilgi toplamayı sürdürürken, bir yandan da onun divanda söylediklerinin anlamlarını merak etmesine yardımcı olacak yollar ararım.
Fowler: Hamilton'un zihninde "kız arkadaşları birbirinin yerine geçebiliyordu" derken, bu dinamik bir formülasyon mu, yoksa sadece onun davranışlarına dair bir gözlemden mi ibaret?
Volkan: Öncelikle, bu ilk görüşme sırasında (analizine başlamazdan önce onu yüz yüze gördüğüm ilk seansta) ve divandaki ilk seanslarında yaptığı tanımlamaları ve adres defterindeki bunca kadına dair öykülerini temel alarak yapmış olduğum bir gözlem. Sonra, birçok kadını birbirinin yerine konabilir gibi algılamasının daha derin anlamını bulmak üzere olası bir formülasyon yaptım:
Aklıma gelen, çocukluğunda annesi ve onun vekilleriyle yaşadığı zorluklara saplanıp kalmış olmasıydı. Bu yüzden, yetişkin yaşamındaki kadınlar (tabii ki onların birbirinden farklı insanlar olduklarını biliyordu) henüz onlarla psikolojik hesapları kapatamadığı, çocukluğunun "iyi” ve "kötü" annelerini temsil ediyordu. Bu hesabı kapatmak istiyordu; ama ne yazık ki bu örüntüyü tekrarlamaya saplanıp kalmıştı.
Kısa bir süre sonra, çok renkli kuşların olduğu maskeli balo düşünü getirdi: bu düş, içsel olarak kadınlar arasında ayrım yapmadığının bir "kanıtı" oldu. Hamilton düşünü anlatırken aklı karışmıştı. "Bütün kuşlar aynı, çok sayıdalar, ama hepsi birbirinin aynı." Gündelik yaşamında kadınlar gelip geçiyorlardı, sayıları o kadar çoktu ki bazen önceki gece kiminle yattığını bile anımsayamıyordu!
İşte bu noktada ben onun çok sayıda kadını birbirinin yerine kullanıyor olduğuna dair bir "kanıt" buldum. Uygulamada, ilk görüşmede ve ilk seanslarda yapılan gözlemlerin doğru olup olmadıklarını anlamak için daima beklemeniz gerekir. Beklersiniz ve ortaya çıkan verilere kulak verirsiniz (belki gözlemleriniz doğrulanacak ve önemli olacaklardır, belki de anlamsız oldukları anlaşılacaktır): hastalar, çatışmaları açısından elzem olan temalara tekrar tekrar dönerek size bunu söylerler.
- Vamık D. Volkan, Kusursuz Kadının Peşinde
31 Mart 2022 Perşembe
Yaşamın İkinci Yarısında Anlam Arayışı
Bazen bir başkasının hayatını yaşadığımızı, seçimlerimizi onun değerlerinin yönlendirdiğini dehşet içinde fark ederiz. Sürdürdüğümüz yaşamla ilgili bize ters gelen bir şeyler olsa da, tek seçeneğimiz buymuş gibi görünür. Başkaları tarafından alkışlandığımızda bile, içten içe kendimizi sahtekâr gibi hissederiz.
Şu gerçek hikâye üzerine biraz düşünün: Adam tüm hayatını aklın hizmetinde, akademik çevrelerde geçirmiştir. Sonunda emekli olur ama depresyona girer, zira ruhsal enerjisini taşıyabileceği bir yapıdan ve hizmet edeceği tutarlı bir değerler bütününden yoksun, mensup olduğu kurullar ve öğretmenlik rolü dışında kim olduğuna dair kavrayıştan mahrum kalmıştır. Bir gün, bir saatlik bir terapi seansı sonrası eve dönerken ağlamaya başlar ve anlaşılmaz bir şekilde gözyaşı dökse de, bilincinde bunu açıklayacak hiçbir görüntü veya mantık izi bulamaz. Oldukça başarılı bir hayatı olan bu adam, sadece bedeninin içine çaresizce çekilmenin ne kadar aşağılayıcı olduğunu itiraf eder.
- James Hollis, Yaşamın İkinci Yarısında Anlam Arayışı
30 Mart 2022 Çarşamba
2030 ve Sonrası İçin Geleceğin En İyi 10 Mesleği
World Economic Forum'un web sitesi Weforum.org'ta yayınlanan yazıya göre geleceğin meslekleri neredeyse geldi. Peki buna hazır mıyız?
Gelecekte, 2030 ve sonrası meslek skalasında hangi işler üst sıralarda yer alacak, hangi roller, yetkinlik ve beceriler önem kazanacak?
Evden Çalışma Kolaylaştırıcısı'ndan Fitness Taahhüt Danışmanı'na, Algoritma Önyargı Denetçisi'nden Siber Afet Tahmincisi'ne kadar geleceğin bazı meslekleri şimdiden geldi diyebilmek mümkün. (Bu meslekler için henüz Türkçe karşılık bulunmadığından kendi basit-doğrudan çevirilerimi yaptım. Yanlışlık varsa şimdiden affola.)
Evden, home office çalışmanın geleceği henüz kesinleşmemişken, uzaktan çalışma hangi durumlarda ne kadar kalıcı olabilir? Uzaktan çalışma bir zorunluluk değil tercihe bağlı iş kollarında çalışmayı daha da kolaylaştırabilir mi? Ofis kirasından, elektrik tüketimine kadar çoğu alanda tasarruf sağlayabilir mi?
Yazıda özellikle vurgulanan noktalardan biri, Geçtiğimiz birkaç yıl içinde Cognizant Center for the Future of Work, 2030 Geleceğin Meslekleri hakkında, önümüzdeki on yılda ortaya çıkacak ve her yerdeki işletmeler ve çalışanlar için merkezi olacak yeni roller öneren bir dizi rapor yayınladı. Virüs nedeniyle zaman daraldı ve bu da geleceğin bu işlerinden bir kısmının "şimdinin meslekleri" haline gelmesine neden oldu, tespitidir bence.
Aşağıdaki sıralama pandeminin ardından ortaya çıkan mesleklerin ilk 10 özetidir.
1) Evden Çalışma Kolaylaştırıcısı (Work from Home Facilitator): 2020'den önce, şirketlerin %5'inden azının uzaktan politikaları olduğu tahmin ediliyor. Şimdi, pandemi sonrası uzaktan çalışmanın norm olmaya devam ettiği beklentisiyle, şirketler evden çalışma deneyimini optimize etmek için öğrenilen dersleri uygulamak istiyor. WFH kolaylaştırıcıları yarının fütürist bir işi olmaktan çok uzak, inkâr edilemez “şimdinin mesleği” haline geldi.
2) Fitness Taahhüt/Adanmışlık Danışmanı (Fitness Commitment Counsellor): Pandeminin neden olduğu aylarca süren karantina sırasında fazla kilolar verilemeden kaldı. Durumu düzeltmek için, Apple Watches ve FitBit panoları gibi dijital giyilebilir cihazlarla eşleştirilen danışmanlığa yönelik öngörücü ve önleyici yaklaşımlar, insan sorumluluğunu zindeliği sürdürmekle birleştirir. Geleceğin Bilişsel İşleri (CJoF) Endeksi'ne göre, 21'in ilk çeyreğinde %28,7 büyüyen bir rol oynamakta.
3) Akıllı Ev Tasarım Yöneticisi (Smart Home Design Manager): Virüsün birçokları için kalıcı bir mottosu “insanların evi aynı zamanda kalesidir” olacaktır. Akıllı ev tasarımı yöneticilerinin yükselişi, evler inşa edildikçe veya sonradan donatıldıkça, özel ev ofis alanları, doğru yerde yönlendiricilerle dolu, ses yalıtımı, ayrı sesle çalışan girişler ve hatta Gorilla Glass duvar ekranları ile patlama yapacak. Akıllı ev tasarımcıları, geleceğin 2030 işlerinden biri olacak.
4) XR Immersion Counselor: Artırılmış gerçeklik uzmanları, dağıtımı hızlandırmak ve üretkenliği artırmak için çalışanlara eğitim (Strivr gibi platformlar aracılığıyla) veya adaylar için profesyonel stajlar (örneğin Mursion platformunda) sağlamak için şirketlerle birlikte çalışacak.
5) İşyeri Ortamı Mimarı (Workplace Environment Architect): Pandemi sonrası ofis mimarisindeki her şey elden geçirilecek. Çalışan refahının önemi ve ofis tasarımından nasıl etkilenebileceği işin geleceği için merkezi ölçütlerden biri olacaktır.
6) Algoritma Önyargı Denetçisi (Algorithm Bias Auditor): Çevrimiçindeki sürekli varlığımız dünya çapında dijital şirketler tarafından kullanılan algoritmaların geliştirilmesini hızlandırdı. Verilerin artan yasal incelemesi göz önüne alındığında denetim yoluyla doğrulamanın giderek daha yaygın bir araç olacağı neredeyse kesindir. (Son 5-6 yıldır tercih dönemlerinde "Matematik okuyun" diye boşuna demiyorum, algoritma konusu tahminlerimizin ötesinde çok önemli.)
7) Veri Dedektifi (Data Detective): Veri bilimcilerine olan talep çok fazla ve sürekli artıyor. Bunca talep karşısında bu becerilere sahip insan sayısı şu an için yetersiz. Bu boşluğun “veri dedektifleri” tarafından doldurulmasına yardımcı olunuyor, şirketleri büyük verilerin gizemlerini araştırmaya sevk ediyor.
8) Cyber Calamity Forecaster: Covid-19 dışında son zamanlarda ana konu SolarWinds'e yapılan hack saldırısı gibi devlet kurumları tarafından kullanılan yazılımlara yönelik siber saldırılar oldu. Bu tür olayları önceden tahmin etme yeteneği, gelecekte dünya çapında güvenlik açısından kritik öneme sahip olacaktır. (Siber Güvenlik yüksek lisans programlarını radarınıza almadıysanız hemen almanızı öneririm.)
9) Tidewater Architect: Tidewater gelgit suyu demek, Architect Mimar demek, nasıl bir unvan kullanırlar bilemedim. İklim değişikliğinin ve deniz seviyesinin yükselmesinin küresel zorlukları, uzman mimarların üzerinde çalışması gereken çok önemli bir konu olmaya devam edecek.
10) İnsan-Makine Takımı Yöneticisi (Human-Machine Teaming Manager): Pandemiden bağımsız olarak, işyerinde insanların yerini alan robotların sayısı giderek artıyor. "İnsan-makine" ekiplerindeki yöneticiler, sorunsuz işbirliğinden sorumlu olacak.
Virüsün ardından küresel işgücü piyasalarının nasıl toparlanacağını tam olarak tahmin etmek imkânsız olsa da liderler işin geleceğini kendi kuruluşlarının ileriye dönük plan yapması için bir prizma olarak kullanabilir ve kullanmalıdır. Salgının bize öğrettiği bir ders varsa, o da değişimi öngörmektir.
Liderlerin, iş piyasasının teknoloji tabanlı inovasyon ve bozulma karşısında nasıl uyum sağladığını ortaya koyan öncü göstergeler aracılığıyla işin geleceğinin gerçek zamanlı olarak nasıl şekilleneceğini görmeleri gerekiyor. CJoF Endeksi, ortaya çıkmaya başlayan geleceğin işlerinin hayal edilen olanaklarını görmek için ABD'deki iş ilanlarına ilişkin gerçek verileri kullanıyor.
Geleceğin Meslekleri 2030 ve CJoF Endeksi gibi stratejik planlama kaynaklarını birleştirerek COVID sonrası gelecekte hangi rollerin en büyük yarışmacı olduğunu görmek için çok uzak olmayan bir geleceğe bakmak mümkündür.
2021 yılı, daha fazla teorik örneğin icra edilen meslekler açısından bir sıfırlama dönemi oldu. Bununla birlikte, inşa edilmeden önce geleceğin işlerinin/mesleklerinin hayal edilmesi gerekiyor - bu da vizyon ve hayal gücü gerektiriyor.
*Bu yazının orijinali Center for the Future of Work, Cognizant Technology Solutions US Corp Başkan Yardımcısı Robert Brown tarafından kaleme alınmıştır.